fot. mat. pras.
Tomasz Budzyński (głos, gitara, bębny) i Dariusz Budkiewicz (bas, gitara, klawisze) z grupy Armia oraz Michał Jacaszek (elektronika) i Rafał Nowak (perkusja, timpani) w październiku ub.r. zagrali w Muzeum Stutthof program z wierszami, listami i tekstami napisanymi przez więźniów nazistowskiego obozu koncentracyjnego w Stutthof, koło Gdańska. Właśnie ukazała się płyta z tym materiałem.
– Projekt muzyczny „Stutthof. Apel cieni” to hołd oddany ludziom, którzy poddani niewyobrażalnym cierpieniom, ale będąc w niewoli świadkami okrucieństw, w sytuacji terroru, jakiego dotychczasowy świat nie znał, nie utracili nadziei. Na przekór całemu złu, jakie wokół nich się dokonywało, pielęgnowali w sobie wiarę w dobro, miłość i piękno – mówią muzycy.
Dowodem heroizmu więźniów są wiersze, które pisali z narażeniem życia. Na skrawkach papieru, rysikiem, drobnym pismem, teksty skazańców przetrwały niemal cudem. Niektóre są wyrazem wiary w wolną Ojczyznę, inne podnoszą na duchu, jeszcze inne są odbiciem snów o dawnym beztroskim świecie. O autorach wielu z nich nie wiadomo nic, inne są podpisane, przechowywane były przez współwięźniów, skrzętnie ukrywane i odczytywane wielokrotnie, ponieważ niosły nadzieję, dodawały odwagi, odganiały lęk, przypominały o człowieczeństwie w tym nieludzkim miejscu.
Wiersze te stały się inspiracją do stworzenia muzyki, której autorami są: Tomasz Budzyński – głos, gitara (Armia, 2Tm2,3), Dariusz Budkiewicz – gitara basowa (Armia, DePress) oraz kompozytor muzyki elektronicznej Michał Jacaszek. Przetworzone elektronicznie dźwięki oddają grozę miejsca i sytuacji, w jakiej poezja obozowa powstawała, a współczesne brzmienia stanowią pomost pomiędzy tamtym czasem a dzisiejszym odbiorcą. Płytę, na którą składa się 10 premierowych utworów, można kupić w internetowym sklepie Muzeum: www.stutthof.org.
Niemiecki nazistowski obóz Koncentracyjny Stutthof funkcjonował od 2 września 1939 do 9 maja 1945. Był pierwszym i najdłużej istniejącym obozem tego typu na terenach wchodzących aktualnie w skład Polski. Działał łącznie 2077 dni. W tym czasie przez obóz przeszło około 110 tysięcy więźniów pochodzących z 28 państw. Wśród nich najliczniejszą grupę narodowościową stanowili Żydzi. Natomiast największe grupy państwowe stanowili kolejno Polacy, obywatele Związku Radzieckiego, Węgrzy i Niemcy. Ocenia się, że blisko 65 tys. więźniów zginęło w wyniku chorób, ciężkiej pracy, fizycznego maltretowania oraz niedożywienia.
