Quebonafide – „Ezoteryka”

Wprawka przed albumem z prawdziwego zdarzenia.

2015.04.10

Share
Tweet

A jednak, udało się. Ani zapowiadana od dłuższego czasu, opóźniana premiera, ani wyciek części materiałów nie zaszkodziły „Ezoteryce”. Pierwszy legalny album Quebonafide zadebiutował na szczycie OLiS i prawdopodobnie już wkrótce – o wiele szybciej, niż moglibyśmy pomyśleć – pokryje się złotem. Pogratulować. Szczególnie że mówimy tu o raperze, który pochodzi z małej miejscowości i do swojej pozycji doszedł własnymi siłami, bez specjalnego wsparcia znanych kolegów (chyba że za takich uznamy Eripe lub SB Mafiję, ale nie przesadzałbym).

Pierwsze miejsce na OLiS-ie cieszy z jeszcze innego powodu. „Ezoteryka”, choć publikowana na raty (słynne kilka klipów w ciągu jednego dnia ), okazuje się całkiem równym krążkiem. Nawet ci, którzy nie śledzili (krótkiej, dodajmy) podziemnej działalności rapera z Ciechanowa, natychmiast zauważą, skąd bierze się jego olbrzymia popularność. Ano choćby z wszechstronności. Słuchałem „Ezoteryki” uważnie i próbowałem wychwycić te fragmenty, w których 23-latek czułby się niekomfortowo. Może poza kilkoma mniej udanymi, zaśpiewanymi na auto-tunie refrenami („Hype”, „Ciernie”), wszystko mu wychodzi. Rozpoczyna pewnym, nowoczesnym flow w „Hype”, ale już za chwilę w „Ile mogłem” chwyta się odmiennych narzędzi, łapie melodię, delikatnie podśpiewuje. Co innego „Harry Angel”: tu rap jest zimny, wyrachowany, na swój sposób nieludzki. Żeby nie było, ten rollercoaster kręci się dalej, w „Voodoo” wspina się na opętańcze, szamańskie rejestry, dociśnięte jeszcze mocniej w groteskowym „Carnival”. Tak, gdyby mierzyć polską scenę wachlarzem możliwości, Quebo już w momencie debiutanckiego albumu byłby raperem niemalże kompletnym.

Na jego korzyść przemawia jeszcze co innego: świetna ręka do bitów. Na „Ezoteryce” zasadniczo wszyscy producenci wywiązali się ze swoich zadań. Nawet jeśli trafia się muzyka co najwyżej solidna i rzemieślnicza (Ostry w „Światłowstręcie”, „Vanilla Sky” BobAira, wyjątkowo bezbarwny Sherlock w „Paulo Coelho”) lub ciekawa koncepcyjnie, ale słabsza warsztatowo („Trip”) – o tych delikatnych potknięciach momentalnie się zapomina, gdy kiwa się głową do mocarnego, newschoolowego „Hype”, gdy słucha się cudownie przebojowego, bardzo amerykańskiego „Ile mogłem”, gdy tyłek sam wciska się w fotel przy cloudowych „Żadnych zmartwień” i „Cierniach”. A to jeszcze nie wszystko, bo wariackie, szamańskie, trudne do okiełznania „Voodoo” Matheo czy precyzyjne, dobitne „Harry Angel” SoulPete`a zasługują na osobne brawa.

Wspomnianą wszechstronność dobrze widać także na polu tekstowym. Wielu słuchaczy zwykło łączyć Que z nurtem tzw. „wygrywania życia”, a więc nagrań, z których bije pycha, nasycenie i samozadowolenie. Przyznam, że i ja przed premierą „Ezoteryki” odbierałem ciechanowskiego rapera w ten sposób. Cóż, to dobry moment, by posypać głowę popiołem, bo na jego debiucie, całe szczęście, nie tylko o to chodzi. Oczywiście, o „Hypie”, „Ciuchach, kobietach…”, „Żadnych zmartwień”, „Światłowstręcie” czy „Tripie” nie można zapomnieć. To nagrania świadomego własnej wartości rapera, który wie, że dostał właśnie swój prime time i stara się go jak najlepiej wykorzystać. Ten album ma jednak swoje drugie oblicze, wyznaczane innymi nagraniami: „Ile mogłem” przez „Powszechny i śmiertelny” po „Kyrie Eleison” i „Ciernie”. To oblicze, na którym wyrysowane są tak mocne linie jak np. „Żyję w półamoku / Nie wiem, czy drżę przed jutrem, czy to te dłonie na Dualshocku”; albo: „Jestem sztucznym wytworem, wolnym masonem, startym symbolem / Sam wybiorę, jak już wyzwolę się przez skandale”.

Takich wersów chciałoby się jak najwięcej. Pokazują one, że Quebo – jeśli tylko chce – potrafi pisać bez Wikipedii, filozoficznych bryków czy książek typu „1001 rzeczy, o których powinieneś wiedzieć, zanim umrzesz”. A że chce mu się czasem bardziej, czasem mniej, nic dziwnego, że jego rap momentami może sprawiać wrażenie „startego symbolu” właśnie, gdzie nawiązania (od Hegla i św. Tomasza, przez Ararat i Hessdalen, po Freddiego Kruegera i O.J. Simpsona) dwoją się i troją, ale trudno powiedzieć, by prowadziły do czegoś głębszego. Ubiegłoroczny „Labirynt Babel” B.O.K. pokazywał, że erudycja rodem z wypracowań szkolnych jest problemem nie tylko Quebonafide. Bisz na tamtym albumie bronił się jednak idealistycznym rozmachem i społeczną wrażliwością; Que sprawia raczej wrażenie dziecka epoki New Age, zanurzonego w magmie popkulturowej ezoteryki.

Nie to jest jednak główny zarzut, który mam względem tego krążka. „Ezoteryka” jest równa, ale nie spójna. Słychać, że materiał miał być raczej poligonem doświadczalnym i pokazem możliwości na wielu polach, ale ten rozstrzał stylistyczny nie służy odbiorowi albumu jako całości. Debiut Que sprawia wrażenie zbioru singli, nagrywanych i wydawanych przy różnych okazjach i na przestrzeni kilku, może nawet kilkunastu miesięcy. Mocne wejście w rynek, ale ja już czekam na kolejny krążek – taki z prawdziwego zdarzenia.