Zaznaczmy to na wstępie: Brodka podjęła ryzyko. Nie poszła oczywistą ścieżką wyznaczoną przez klubową, elektrofolkową „Grandę”. I bardzo dobrze. To najgorsze, co mogłaby zrobić. Zamiast tego podpisała kontrakt z dużą europejską wytwórnią (Play It Again Sam), nawiązała współpracę z uznanym producentem (Noah Georgeson) i pozwoliła się trochę podrasować. W efekcie nowa płyta brzmi naprawdę światowo. Skojarzenia z gigantami międzynarodowego rynku narzucają się same. Ktoś doszuka się w „Funeral” wpływów PJ Harley. Ktoś inny porówna wysoko zaśpiewane, niemalże operowe „Dreamstreamextreme” z Bjork. Jeszcze gdzie indziej można wyłapać wpływy Patti Smith („My Name is Youth”).Na bardzo dobry trop naprowadził też jeden z użytkowników „Dazed & Confused”, popularnego amerykańskiego magazynu, na którego stronie znalazł się przedpremierowy odsłuch „Clashes”. Otóż ten użytkownik dostrzegł w nowej Brodce wpływy Lany Del Rey. Bingo. Coś w tym jest. Album jest pełen przestrzeni, a jednocześnie ciasny, trochę klaustrofobiczny. Bębny, choć budują szeroki, filmowy, pełen ech klimat, brzmią jednak brudno. Są zduszone, wycofane. Gdy zaczyna ich brakować w końcowej części płyty, miejsca w piosenkach jest jeszcze więcej, a mimo to napięcie tylko narasta. Gdy w ostatnim utworze eteryczny głos Brodki gdzieś się rozrzedza, nie mam wątpliwości, że ta płyta – zgodnie z intencjami autorów – opowiada jakąś historię.

Za „Clashes”, podobnie jak za Del Rey, stoi melancholijna fascynacja kulturą retro. O ile jednak Del Rey, zainspirowana wizerunkami femme fatale i dziewczyny gangstera, spogląda na Nancy Sinatrę czy Marianne Faithfull, o tyle Brodka przekopuje zachodnią awangardę w poszukiwaniu własnego środka wyrazu. Gdzie dociera? Ograniczmy się do dwóch reżyserów. Po pierwsze, chilijski bóg surrealizmu, Alejandro Jodorowsky. Chilijski, choć w sumie na „Clashes”, gdy mowa już o wpływach iberoamerykańskich, śpiewa się raczej o Meksyku i tamtejszym kulcie śmierci („Sante Muerte”). Swoje piętno odcisnął też David Lynch. Gołe, jesienne lasy, znane z kanadyjsko-amerykańskich pejzaży w „Twin Peaks”, też szumią na tym albumie.

Tę wyliczankę można by jeszcze kontynuować. Pytanie tylko, czy do czegoś ona prowadzi? W porządku, „Clashes” nie jest tak pretensjonalne, jak wynikało to z zapowiedzi prasowych. Artystyczne ambicje udało się ostatecznie skroić pod krótkie, piosenkowe kompozycje. Mimo to odnoszę wrażenie, że ilość inspiracji oraz światowy rozmach nieco przygniotły Brodkę. Teksty i muzyka, zgodnie z tym, co pisałem wyżej, opowiadają jakąś historię. Ale jaką? Trudno powiedzieć. Trochę w tym zmysłowości, trochę ducha. Trochę wolności (tytułowe konie), trochę ciężaru katolickiej tradycji (organy). Trochę słowiańskości, a trochę amerykańskości. Niby wisi nad tymi wersami jakaś spirytualność, ale raczej na dziwacznych prawach New Age’u – czyli pomieszane z poplątanym.

Żeby nie było: „Clashes” jest spójne. Gwarantuje to choćby postać producenta. Jest też odpowiednio wyważone: posępne fragmenty są we właściwych momentach łagodzone lżejszymi, bardziej bezpretensjonalnymi „Up to the Hill” i „My Name Is Youth”. Ten album świeci jednak światłem odbitym, nie – własnym. Raczej markuje wielkość niż ją demonstruje na własnych zasadach. Jest za bardzo cudzy, czyli tym samym – za mało lokalny. Brodka mówiła na spotkaniu z dziennikarzami, że zależało jej, by uchwycić słowiańską melancholię. W porządku, słyszę to uczucie – ale raczej nie w naszym regionalnym, a raczej zachodnim wariancie. Może nie trzeba było się tak odwracać od żywieckiego folkloru?